Operanın bale salonundayız şimdi. Konu: Kadıköy’de, İstanbul’da, Türkiye’de ve dünyada üretmek. Binanın birinci katında, soldaki balkona geçeceğiz: mahalleyi görmeye, gözlemlemeye ve Süreyya’yı anlamaya.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85098); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İstanbul ve Klasik Müzik</h2>İstanbul’da yaşamanın, üretmenin müzikle nasıl bir ilişkisi var? Şehrin ritmi müziğe nasıl yansıyor?<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/nilaysancar/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nilay Sancar</a>&nbsp;(İkinci Keman): İstanbul size, kendi ritmine uyum sağlamaktan başka çareniz yokmuş gibi hissettirmekte usta bir şehir fakat mesleğimiz gereği iç ritmimizi korumak, negatif dış faktörlerden olabildiğince yalıtmak zorundayız. Doğma büyüme İstanbullu olmama rağmen çalışma, hissetme ve üretme ritmimin bozulmaması için direnç uyguladığım günlerin kendimi İstanbul'a teslim ettiğim günlere nazaran çoğunlukta olduğunu söyleyebilirim. Trafik, gürültü, kalabalık ve kaos gibi negatif etmenlerle boğuşurken bunları günlük çalışmalarımda pratiklik, hızlı ve yoğun odaklanma, müziğin akışıyla iyi hissetme hâline geri dönme gibi kazanımlara dönüştürmeye çalışıyorum. Öte yandan İstanbul'un kültürel zenginliği, lezzetleri, kokuları, mahalleleri, sergileri, konserleri, kitapçıları... şeklinde uzayıp gidecek bir listeyle davetkâr ritmininse -daveti kabul etsem de edemesem de- ne büyük bir motivasyon kaynağı olduğunu söylememe gerek bile yok.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1685533259401.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Borusan Quartet Ekibi: Efdal Altun, Çağ Erçağ, Esen Kıvrak ve Nilay Sancar<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İstanbul’da klasik müzik mahallerine, festivallerine bir gözlemci olarak baktığınızda bugün nelerin eksikliğini hissediyorsunuz, ideal bir Klasik Müzik Festivali tasarımının bileşenleri neler olabilirdi?<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/esenkivrak/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Esen Kıvrak</a>&nbsp;(Birinci Keman):&nbsp;Klasik müzik operadan oda müziğine geniş bir alandır. Bunu zenginliği sayesinde seyirciyle buluşturmak ciddi bir bütçe, dolayısıyla da destek ister. Bilet satışıyla bunu karşılamanız mümkün değil. Bu noktada tüm dünyada olduğu gibi devletin, belediyelerin ve özel sektörde bulunan firmaların biraz daha ellerini taşın altına koyması gerekiyor. Festivaller özellikle ülkemizin bu yönünü göstermek için önemli fırsat ve vitrin görevi görüyor. İstanbul Müzik Festivali 50 yılı geçmiş tecrübesiyle benim bir Türk müzisyen olarak gurur duyduğum, uluslararası standartlarda kalite sunan bir festival.&nbsp;Pandemi sonrası konulan ve bir türlü kalkmayan müzik kısıtlamaları gibi yaşanılan toplumsal olaylar müzisyenleri, sanatçıları nasıl etkileniyor?<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/cag_ercag/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Çağ Erçağ&nbsp;</a>(Viyolonsel): Bizi en çok üzen, konserlerimizin iptal olması. Biz seyircimize dokundukça, onlarla bir arada nefes alabildikçe var olabilen canlılarız. Araya giren her türlü mesafe ruhumuzdan götürür. Pandemi bu anlamda bizi çok zorladı. Online yapılan konserler her ne kadar bir yerlere ulaştığımızı hissettirse de seyircilerle aynı ortamda olamamak bize yapılabilecek en büyük kötülük.Süreyya İlmen Paşa'nın opera binası olarak düşünüp opera, tiyatro ve balo salonu olarak yaptırdığı ancak uzun yıllar yalnızca sinema olarak kullanılan tarihi bina, Kadıköy Belediyesi'nin 2 yıl süren titiz restorasyon çalışmasından sonra Kadıköy'ün ve Anadolu Yakası'nın birinci, Türkiye'nin ise altıncı Opera binası olarak sanatseverlerle 27 Ekim 2007’de buluşuyor, yaklaşık 80 yıl aradan sonra. Süreyya Operası’nın Türkiye’de klasik müzik, arya, opera üreten insanlar için önemi ne?Nilay Sancar&nbsp;(İkinci Keman): Süreyya Operası hem tarihi dokusuyla hem de estetik duruşuyla Avrupa'daki konser salonlarını aratmayacak güzellikte bir yapı, Borusan Quartet'e de uzun yıllardır bütün zarafetiyle ev sahipliği yapıyor. Çok özel, göz göze geldiğimizde ailemize konser yapıyormuşuz gibi hissettiren, her türlü hava muhalefetine ve trafiğe göğüs gerip bizi yalnız bırakmayan ve her geçen gün sayıca büyüyen bir seyirci kitlemiz var. Sezon boyunca sadece bize değil, farklı oda müziği grupları, ensemble'lar, resitaller ve elbette ki operalara ev sahipliği yapıyor. Bir anlamda bir buluşma noktası bizler için.&nbsp;

Soli

Esen Kıvrak, Çağ Erçağ, Efdal Altun ve Nilay Sancar ile İstanbul ve klasik müzik üzerine. 

Borusan Quartet ile Süreyya Operası’nda

ROTA: Bir İstanbul Klasiği. Caddebostan'dan Süreyya Operası'na, yolda karşımıza çıkanlar: Caddebostan Kültür Merkezi, Mavi Kaplumbağa Sanat Evi, Kalamış Yelken, Kadıköy Sineması ve diğerleri.&nbsp;AYAKÜSTÜ:&nbsp;Yer: Süreyya Operası. Sohbet: Esen Kıvrak, Çağ Erçağ, Efdal Altun ve Nilay Sancar ile müzik ve bir arada yaratmak üzerine. Daimi eşlikçi: Notalar. Soru: Nasıl bir his “quartet” olmak?&nbsp;BİR İSTANBUL KLASİĞİ 10’LUSU:&nbsp;Sofraların kalabalıklaştığı, sohbetin uzadığı Bir İstanbul Klasiği buluşma yeri: Viktor Levi Şarap Evi. Bir İstanbul Klasiği gün batımı noktası: Moda İskelesi. Bir İstanbul Klasiği esnaf lokantası: Benusen. Peki şu zamanlarda İstanbul’da kapı önü muhabbetinin konusu?

Yer: Süreyya Operası. Esen Kıvrak, Çağ Erçağ, Efdal Altun ve Nilay Sancar ile birlikte. Opera binasının içinde sağa ve sola doğru uzanan iki merdiven üst kattaki bale salonuna çıkıyor. Yapının tavanında Rusya asıllı ressam Naci Kalmukoğlu (Kalmukov) tarafından yapılmış freskler, ön cephede ve opera salonundaysa Türkiye’de yetişmiş ilk heykeltıraşlarından İhsan Özsoy'un eseri olan heykeller var. Her köşede farklı bir an, farkı bir anı. Daimi eşlikçi: Notalar. En üst kattaki kahverengi koltuklarda oturuyoruz şimdi. Soru: Nasıl bir his “quartet” olmak?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Quartet” olmak</h2>Bir arada çalmak bir arada üretmek bir arada büyümek bireysel performans ve üretimden nasıl ayrılıyor?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/efdalaltun/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Esen Kıvrak</a>&nbsp;(Birinci Keman):&nbsp;Bireysel eğitimimiz sırasında tabii ki oda müziği derslerimiz oldu fakat ciddi anlamda tüm boyutlarıyla oda müziğiyle tanışmamız Borusan Quartet ile gerçekleşti. Bir şefin olmadığı, birlikteliğin sadece bakış ve nefesle sağlanabildiği oda müziğinde en anahtar kelimelerden birisi; kemikleşmedir ve kemikleşme sadece geçirilen zamanla bağlantılı olur. Beraber ne kadar vakit geçirip detaya inerseniz müzik o derece sizindir, teklikten çıkıp aynı anda nefes alıp veren bir organizmaya dönüşür. Quartet üyelerinin birbirinden farklı dört karakter olması her ne kadar dezavantaj gibi gözükse de aslında müzik açısından tekillikte bulunmayan büyük bir zenginlik yaratır. Dört farklı hissediş dört farklı teknik dört farklı düşünce. Tabii ki bunun sağlıklı işleyebilmesi için size ters gelen düşüncelere bile açık olmanız gerekir, üslup en az çalgıdaki ustalık kadar önemli konudur bizde. Sonuçta işimizin önemli bir kısmı; ortak iyiye ulaşmak için birbirimizi eleştirmek. Ama quartet bir orkestraya nazaran daha demokratik bir ortam sağlıyor: çoğunluk ne derse o.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1685433495295.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Konser öncesi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İçlerinde Cezayir, Hollanda, Sırbistan, Portekiz, Tanzanya, Yunanistan, ABD, Barbados, Japonya, St. Vincent ve Grenadinler olan pek çok ülkede konserler verdiniz. Müziğin evrensel, birleştirici, hissettirici, kolektif dili hakkında neler söyleyebilirsiniz?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/efdalaltun/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Efdal Altun</a>&nbsp;(Viyola):&nbsp;Klasik müziğin evrensel dilini bilmenin ötesinde bu dili iyi konuşmak uluslararası platformda kabul görmek için büyük önem taşıyor, o noktada müziğin birleştirici gücünü hissedebiliyorsunuz. Oda müziğinin kilometre taşı niteliğinde birçok eser repertuvarımızın yanında ülkemizin yöresel motiflerini yine klasik müziğin evrensel çok sesli dokusuyla düzenleyerek çoğunlukla “bis” parçası olarak seslendiriyoruz. Almanya’da tamamı Alman dinleyicilere çaldığımız bir türküye göz yaşları ve alkışla verilen reaksiyon müziğin birleştirici gücünü hissetmemize neden oluyor. Japonya’da asırlık orijinal samuray kıyafetleri giymemiz ve bunun geleneksel Japon seramonisi şeklinde yapılması, Karayipler’de Karayip Korsanları film ekibiyle aynı otelde kalmamız, Selanik’te Atatürk Evi Müzesi’nde çektiğimiz klip ya da ABD’de yarışma sonunda birinci olarak ilan edildiğimiz an gibi birçok unutulmaz anı da bu seyahatlerden bellekte kalanlar arasında.&nbsp;İdil Biret, Itamar Golan, Fazıl Say, Valentin Erben, Gülsin Onay’ın da aralarında bulunduğu pek çok virtüözle oda müziği konserleri verdiniz. Bu konserler pandemi döneminde canlı ve kayıttan radyo konserleri olarak ve borusansanat.tv üzerinden yayınlandı. Müzisyenler ve dinleyenler için etkileşim ve üretim alanı oluşturmanın dijital çağdaki olanakları neler?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/nilaysancar/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nilay Sancar</a>&nbsp;(İkinci Keman):&nbsp;Aslında başlangıç noktası 30 yıl kadar öncesine dayanan dijital çağ, birçok alanda olduğu gibi müzikte de en büyük ivmesini 2020 yılında başlayan pandemi dönemiyle gerçekleştirdi. Öncelikle dijital iletişim kanalları dinleyicilerin konser salonuna gidememe çaresizliğine alternatif oldu ve farklı bir konser deneyimi yaşama fırsatı doğurdu. Çevrimiçi etkinlikler, soru-cevap şeklinde ilerleyen etkileşimli yayınlar, sanatçıların evlerinden hazırladıkları eğitici-tanıtıcı videolar dinleyicinin daha fazla bilgi ve yakınlık sahibi olmasına, dinleme deneyimini zenginleştirmesine olanak sundu. "Çalışmak İçin Piyano", "Rahatlamak İçin Klasik Müzik" gibi başlıklarda toplanan çalma listelerinin popülaritesinin artmasıyla yeni dinleyiciler kazanıldı. Bütün bu artan taleple dijital dünya daha da gelişti. Tüm dünyada kurumlar -ki Türkiye'de de Borusan Sanat bu kurumların başını çekiyor- konserlerini pandeminin zor şartlarında seyircisiz yaptı. Sesi, iyi ekipmanlarla kaydetmeye ve dijital ortamlarda dinleyiciyle paylaşmaya başladı. Süreç boyunca günden güne platformların arama işlevlerini daha iyi hâle getirdiğine, ses kalitelerini artırma arayışına ve içeriklerdeki zenginleştirmeye tanık olduk.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1685433651812.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Süreyya Operası'nın duvarları<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dijitalleşme sayesinde özellikle yeni nesil sanatçılar izleyiciyle daha çok iletişim hâlinde olmaya çalışıyor. Kişisel haber akışı müzik hayatının sürdürülmesinde çok yardımcı. Öte yandan dünyanın bir ucundaki konserin kaydına, bir yarışmanın canlı yayına, ihtiyacımız olan materyallere ulaşabiliyor olmak ya da kendi üretimimizi dijital platformlarda arşivlemek, etkileşimi ve motivasyonu artıran ve üretim sürecini hızlandıran faktörlerden. Fakat pandemi sürecinin mirası olan bu pozitif yeniliklerin hiçbiri dinleyici, sanatçı ve mekân arasında oluşan güçlü bağdan ve enerji akışından vazgeçmemizi sağlayamaz. Bu üçgenin içinde oluşan duygu durumunu hiçbir dijital ortam aktaramaz. Salt mekânın enerjisiyle birleşip her defasında yeni bir atmosfer yaratan farklı ya da aynı hisler içindeki dinleyici ve sanatçı bileşenidir bence. Haftalarca hazırlanıp saatlerce çaldığınız bir konserden sonra alkışsız kalmanın yarattığı boşluğu tarif edemem. Üstelik pandemi süreci de dahil yaşadığımız her zorlukta, acıda, toplum olarak gördük ki müzik ve tabii ki tüm kültürel hayata aktif katılım; yeniden toparlanmanın, iyileşmenin, yaraları onarmanın ve geleceğe bakmanın en önemli parçası.Ekip ruhuyla çalışıyorsunuz, mahalleyi de birlikte var olan bir takım olarak görürsek sizin için bir mahallenin enstrümanistleri kimlerdir, nelerdir, nerelerdir?<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/cag_ercag/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Çağ Erçağ </a>(Viyolonsel):&nbsp;O mahalleyi yaşatan bakkal amcadan kasabına herkes bir mahallenin enstrümanisti olabilir. Bu insanların ahenk içinde yaşaması tıpkı bir orkestra veya quartetin yapısı gibi. Benim zamanımda hâlâ var olan Altındağ Sanat Tiyatrosu, Süreyya Sineması (Aydınlıkevler, Ankara) ve Süreyya Operası gibi mekânlar da bu enstrümanistlere ev sahipliği yaparak en az sanatçıları beslediği kadar dinleyen herkesi de besliyor.

Çağ Erçağ ile ilgili hikayeler